معرفی واحد:

به طور محسوسی، بیماری­های عفونی بازپدید و نوپدید، مانند: کرونا، سارس، نپا، هانتا، هندرا، آنفولانزا، ویروس ابولا، طاعون پنومونی، لپتوسپیروز، لیشمانیا، کیست هداتیک و ... به طور مداوم در سراسر جهان ظاهر می­ شوند. برای این بیمارها مرز جغرافیایی خاصی قابل تعریف نیست. و هر آن ممکن است آسیب ناگهانی به سلامت جامعه وارد کرده و آن را در چالش خطرناکی قرار دهند.

همه این بیماری­ها زئونوز هستند که عوامل ایجاد کننده آن انسان و حیوان را آلوده می کند. عوامل اصلی بیماریهای زئونوز در حیوانات وحشی(میزبان طبیعی) بی ضرر بوده ولی گاها به سایر حیوانات دیگر و انسان نیز منتقل شده  و ایجاد عفونت می ­نمایند.

تغییر در سبک زندگی انسانها و همچنین تغییرات زیست محیطی جهان موجب ظهور بیماری­های جدید و تغییر در الگوی انتقال بیماریها شده است، علاوه بر این افزایش جمعیت انسانها و تماس نزدیکتر افراد با یکدیگر در جامعه و تماس مکرر با عامل بیماریزا و همچنین تماس بیشتر انسان با حیوانات خانگی و افزایش تجارت و استفاده از گوشت و فراوردهای حیوانی به عنوان منابع غذایی، و افزایش تعداد مسافرین و تعاملات بین المللی، فرصت­های مناسبی را  برای انتقال این عوامل پاتوژن از حیوانات میزبان طبیعی به انسان را فراهم آورده است.

شناسایی حیوانات میزبان طبیعی که حامل عامل بیماریزای بالقوه برای بیمارهای زئونوز هستند و همچنین شناسایی روش­های انتقال و چرخه بیماری میتواند منجر به اقدامات پیشگیرانه مناسبی در جلوگیری از بروز این بیمارها در انسان شود. با این حال، مرکز تحقیقات زئونوز دانشگاه علوم پزشکی کردستان ، یک سازمان پژوهشی  متشکل از شبکه متخصصین در کنترل بیماریهای زئونوز است. این مرکز جهت انجام مطالعات جامعی از قبیل بررسی انواع روش های تشخیصی، دامنه میزبان، محیط زیست و بیماریزایی میکروارگانیسم­های عفونی شکل گرفته است.  و از همین رو استراتژی های پیش بینی، پیشگیری و کنترل شیوع بیماری های زئونوز را در اولویت دارد.

بدین منظور مرکز تحقیقات زئونوز دانشگاه علوم پزشکی کردستان در سال 1395 تاسیس گردید. این مرکز تحقیقاتی، با همکاری متخصصین بیمارهای عفونی، بهداشت و اپیدمیولوژی، ویروس شناسی، انگل شناسی، باکتری شناسی، ایمونولوژی، دامپزشکی، کشاورزی و محیط زیست هدایت می­ شود. همچنین این مرکز تحقیقاتی در نظر دارد تحقیقات بنیادی کاربردی در زمینه بیمارهای زئونوز در سایر نقاط ایران را نیز مورد توجه قرار دهد.

جهت ایجاد راهکارهای موثر در پیشگیری، کنترل و درمان بیماریهای زئونوز، مرکز تحقیقات مطالعاتی را برای شناسایی حیوانات میزبان طبیعی و مسیرهای انتقال بیماری های زئونوزی را در اولویت قرار داده و همچنین شناسایی عوامل تعیین کننده و محدوده میزبان بیماریهای زئونوز را در برنامه خود دارد. نتایج تحقیقات به عنوان یک پایگاه داده برای حفظ و بهره برداری از منابع بیولوژیک گردآوری شده و در جهت تولید، تشخیص، کنترل، پیشگیری و درمان مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در عین حال، برنامه آموزشی، سخنرانی ها و دوره های آموزشی  برای محققان، تکنسین ها و دانشجویان تحصیلات تکمیلی ارائه خواهد شد و مأموریتی برای ایجاد «پزشکان و کارشناسان کنترل زئونوز» که مسئول کنترل بیماری های زئونوز در سرتاسر ایرن هستند، خواهد داشت.